پلت پذیری مواد خوراکی دام و طیور

پلت پذیری مواد خوراکی: خصوصیات پلت پذیری خوراک دام ومحاسبات کیفی

براي پيش بيني كيفيت فيزيكي پلت، داشتن اطلاعات در مورد مواد خام، تركيبات مواد و يا نحوه اثرگذاري آنها مهم است. بكار بردن اجزاي خوراكي مختلف در سطوح متفاوت موجب تغيير و تنوع در كيفيت فيزيكي پلت شده و با توجه به مقدار مواد مغذي محاسبه شده، در طي فرآيند سازي تغييراتي در تركيبات خوراك ايجاد مي كنند.

خصوصيات اصلي اجزاي خوراكي در سال 1979 توسط كينسلا، تحت عنوان خصوصيات فيزيكي و شيميايي  تعريف شد مثل سطح واكنش هاي شيميايي مواد و مقدار نشاسته ژلاتينه شده   كه بر نوع رفتار آنها در حين فرآوري تاثيرگذار است.

در سال 1991  شيوه واقع بينانه و عملي توسط مك ماهون و همكاران جهت پيش بيني كيفيت پلت، ارائه شد. در اين روش آنها سعي كردند مواد خام مختلف را با توجه به ظوابط و معيارهاي خاصي به هم مرتبط كرده و براي ساخت خوراك استفاده نمايند. اولين طبقه بندي بر اساس نوع مواد مثل غلات، دانه هاي روغني يا محصولات فرعي تنظيم شد. در اين طبقه بندي اثرات مخصوص هر ماده خام بر كيفيت پلت، ظرفيت پلت شدن توسط پرس پلت و فرسايش داي در نظر گرفته شد. مقياس اندازه گيري نيز بر اساس اين سه فاكتور تعيين گرديد. بجز چربي ها و بايندر ها تمام مواد خام در دامنه بين 0 تا 10 رتبه بندي شدند.

وود در سال 1987 نشان داد درجه ژلاتينه شدن نشاسته و تخريب پروتئين با ميزان مقاومت و سختي پلت هاي خوراكي و كيفيت توليد ارتباط داشته كه با محدوديت هايي نيز همراه است. براي توليد خوراك با كيفيت و با مقاومت بالا، لازم است نشاسته موجود در تركيبات خوراكي تحت تاثير فرآيند هاي ساخت، تغيير كند زيرا به خودي خود بر باند شدن اجزا و چسبندگي (استحكام) آنها تاثير  نخواهد داشت.

تحقيقات جديد نشان داده مرحله تركيب مواد خام بيشترين نقش را در كيفيت پلت بازي مي كند. استفاده از فرمولاسيون مواد خوراكي با حداقل هزينه تغييرات، از نظر اقتصادي نيز مطلوب خواهد بود. اگرچه روش هاي ارزيابي چنين روابطي بطور دقيق بررسي نشده اما مي توان بعنوان راهنما براي استفاده از مواد خام و كاهش هزينه هاي ساخت پلت با كيفيت بكار رود.

اجرای برنامه های کنترل کیفیت و تست کیفیت فیزیکی خوراک، چه در کارخانه و چه در فارم، کیفیت تولید را تضمین می نماید. از روش هاي تعيين تعيين كيفيت فيزيكي پلت، تعيين شاخص ماندگاري (PDI) و شاخص سختي پلت مي باشد.

 1- شاخص مقاومت پلت (PDI) :

در این روش پلت ها، در مدت زمان خاصی (به مدت 30 ثانیه) در دستگاه قرار داده شده و توسط جریان هوا متلاطم می­شوند. سپس این نمونه الک و به ظرف دیگری منتقل می گردد. نسبت نمونه بدست آمده به نمونه پلت­های اولیه، بعنوان شاخص مقاومت پلت در نظر گرفته می شود. بالا بودن این عدد به معنی مقاومت بالای پلت در برابر ضربات  می باشد.

2- سختي پلت :

سختی پلت یکی از شاخص های اندازه گیری کیفیت فیزیکی پلت می باشد. برخلاف تصور که پیش بینی می شود پلت هایی با سختی بالا، استحکام بهتری دارند باید گفت همیشه این فرضیه درست نیست. پلت های حاوی ملاس تمایل به نرم شدن دارند اما مقاوم باقی می مانند، بدین معنی که در زمان شکسته شدن، خاکه کمتری ایجاد شده که این موضوع شاخصی از کیفیت پلت و استحکام آن تلقی می شود. مقدار خاکه ایجاد شده در دستگاه پلت شاخصه خوبی از کیفیت پلت می باشد. حتی بهترین پلت ها نیز حدود 1 درصد خاکه دارند.

آزمایشات فیزیک خوراک

یکی از عوامل تعیین کننده در سختی پلت، آسیاب نرم اجزای خوراکی می باشد. با آسیاب نرم مواد، ژلاتیناسیون بهتری در نشاسته صورت گرفته و پیوندهای قوی تری بین ذرات ایجاد می شود. بنابراین پلت های مقاومی تشکیل شده که براحتی نمی شکنند.

کیفیت بخار و طول زمان کاندیشنینگ دو عامل حساس و اثر گذار بر فرآیند کاندیشنینگ می باشند. استفاده از بخار خشک و اشباع و همچنین طولانی تر بودن زمان کاندیشنینگ موجب افزایش درجه ژلاتیناسیون شده و پلت با ثبات و استحکام بالا تولید خواهد شد. در پلت هایی که وضعیت مشابه دارند، پلت با طول بیشتر به معنی سختی بالاتر آن می باشد.

 در آزمایشی در رابطه با اثر خنک کنندگی بر سختی پلت، پلت های مشابه در زمان های مختلف در کولر قرار گرفتند. نتایج نشان داد، طول زمان خنک کنندگی اثر کمی بر پلت های نرم داشته اما افزایش این زمان در پلت هایی با سختی بیشتر، موجب افزایش شکنندگی پلت می گردد.

جهت اطلاع بیشتر در خصوص فرایند پلت کردن کلیک کنید.